تاریخ انتشار : دوشنبه ,۱۰ مرداد , ۱۴۰۱روز جمعه ۳۱ تیرماه سال جاری، جاری شدن سیل تابستانی در رودخانه رودبال که از سه شهرستان نی‌ریز، استهبان و داراب در شرق استان فارس عبور می‌کند، حادثه ساز شد، حادثه‌ای که تا کنون منجر به مرگ دست‌کم ۲۲ تن شده و دو کودک نیز همچنان مفقودند. هم‌نشینی واژه‌های سیل در کنار نام استان فارس تداعی‌کننده خاطرات تلخ سیل پنجم فروردین‌ماه ۱۳۹۸ است. در کنار این تشابهات اما، تفاوتی پررنگ میان سیل امسال و سیل سه سال پیش وجود دارد. سیلی که اخیرا شرق استان فارس را درگیر کرد، در اخرین روز تیرماه یا درواقع در میانه فصل گرما رخ داده است. این در شرایطی است که در اذهان عمومی واژه سیل، با آب‌وهوای ناپایدار و فصول پربارش بهار و پاییز گره خورده است.
وقوع این حادثه ناگهانی اما با سوالات زیادی همراه است، سوالاتی که شاید پاسخ به آن بتواند بر تجربیات مقابله‌ای با سیل بیفزاید و البته مردم را نیز به این باور برساند که سیل ممکن است تحت هر شرایطی و در هر فصلی رخ داده و باید هشدارها را جدی بگیرند.
کسی باورش نمی‌شد که در هوای آفتابی سیل بیاید
اولین پرسش این است که آیا وقوع سیل اخیر پیش‌بینی شده یا هشداری نسبت به آن داده شده بود، یا خیر. رییس سازمان مدیریت بحران کشور، معتقد است که سیل پیش‌بینی شده و حتی نسبت به وقوع آن هشدار هم داده شده بود، اما افرادی که آنجا بودند به دلیل آفتابی بودن هوا آن را جدی نگرفته و در واقع باور نکرده بودند که ممکن است در هوای آفتابی سیلی بیاید.
او در گفت‌وگو با ایسنا درباره جزئیات سیل اخیر در شرق استان فارس گفت: «این منطقه دارای دره‌ای زیبا و سرسبزاست که در فصل گرما به تفرجگاه و محل تفریح مردم بدل می‌شود. در روز جمعه، ۳۱ تیرماهف حدود ۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰ نفر در رودخانه واقع در این دره حضور داشتند. هنگامی که هشدار وقوع سیل صادر شد، هیچ اثری از بارش باران در محل حادثه دیده نمی‌شد و طبیعی بود که مردم به این هشدار توجه نکنند. در واقع مردم باور نمی‌کردند که ممکن است در چنین شرایطی سیل رخ دهد، در حالی که در بالادست رودخانه باران شدید باریده و منجر به جاری شدن سیلاب شده بود و در عرض کمتر از نیم ساعت به منطقه‌ای رسید که هیچ اثری از بارش باران در آن وجود نداشت.»
وی درباره لزوم توجه به هشدارهای هواشناسی پیش از وقوع حادثه و بحران احتمالی نیز گفت: «توصیه من به همه مردم این است که به علت تغییرات اقلیمی همواره این حدس و گمان را داشته باشند که وقتی هواشناسی احتمال باران را داده و نسبت به آن هشدار هم می‌دهد، داخل رودخانه و دریاچه‌ها نباشند. اگر مردم منطقه در لحظه وارد نمی‌شدند و مردم در شورایاری و دهیاری کمک نمی‌کردند تلفات ما چندین برابر بیشتر شده بود. با کمک مردم حدود ۵۴ نفر از آب نجات پیدا کردند. همه افرادی که جان خود را از دست دادند نیز داخل رودخانه بودند.»
ضرورت رتبه‌بندی رودخانه‌های دارای شیب زیاد
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به تاثیر ویژگی‌های طبیعی منطقه در بروز این حادثه گفت: «شیب بیش از ۲۵ درجه ای موجود در محل حادثه سبب شد تا سیل سرعت بگیرد و با سرعت بیشتری وارد محل حادثه شود. این موضوع ضرورت گریدبندی یا همان رتبه‌بندی رودخانه در آینده را به ما گوشزد می‌کند، موضوعی که باید در دستورکار قرار بگیرد.»
وی درباره اینکه آیا این سیلاب پیش‌بینی و بابت وقوع آن هشدار داده شده بود، نیز گفت: «در این خصوص پیش‌بینی‌های لازم انجام شده و اطلاع‌رسانی توسط دهیاری‌ها و مردم محلی انجام شد، اما متاسفانه در مواردی با بی‌توجهی مردم به هشدارهای مربوط همراه شد. در مدت زمانی کوتاه در این منطقه بارندگی شدیدی اتفاق افتاد و سیلابی به طول حدود ۴۵ تا ۴۷ کیلومتر جاری شد. همانطور که اشاره کردم بررسی‌ها نشان داد که در محل وقوع سیل هوا آفتابی بود و حتی باران نیز نباریده بود و به همین دلیل پس از صدور هشدار کسی باور نمی‌کرد که سیل اتفاق می‌افتد.»
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور ادامه داد: «طبق بررسی‌های ما قصوری در این حادثه نبود. ما این موضوع را بررسی کردیم، متاسفانه با توجه به شرایط آب و هوایی مردم باور نمی‌کردند که ممکن است چنین سیلی رخ دهد و به همین دلیل نیز علیرغم اعلام هشدار، توجهی به آن نکردند. شواهد حاکی از آن است که در سال‌های ۱۳۶۵ و ۱۳۸۸ نیز سیلاب‌هایی در این منطقه رخ داده بود که البته خسارت جانی نداشته است.»
