تاریخ انتشار : دوشنبه ,۲۵ مهر , ۱۴۰۱به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، کشور ما انواع و اقسام اکوسیستم‌ها را در خود جای داده و از ۱۱ اکوسیستمی که در دنیا وجود دارد ۹ اکوسیستم در ایران وجود دارد.
به وسطه این تنوع اکوسیستمی, تنوع زیستی غنی نیز در کشور وجود دارد و از حدود ۲ میلیون گونه‌ای که در جهان شناسایی شده، حدود ۴۴ هزار گونه در کشور ما یافت می‌شوند.
متأسفانه در سال‌های اخیر تهدیدات مختلفی متوجه تنوع زیستی ایران شده و به طور ویژه حیات وحش کشورمان را تحت تأثیر قرار داده است و این تأثیرپذیری به قدری بود که در نیم قرن اخیر ۷۰درصد گونه‌های برجسته حیات وحش را از دست داده‌ایم. کارشناسان هشدار می‌دهند که باید تهدیدات حیات وحش، شناسایی و این روند متوقف شود و در غیر این صورت شاهد از دست رفتن گونه‌های باقی‌مانده حیات وحش در کشور در سال‌هایی نه‌چندان دور خواهیم بود!
درباره اصلی‌ترین تهدیدات حیات وحش در ایران سرپرست دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌وگو با تسنیم اظهار کرد: جدی‌ترین تهدید حیات وحش، تخریب زیستگاه است؛ حیات وحش بیش از هر چیز به یک زیستگاه امن نیاز دارد تا در این زیستگاه رفتارهای خود را بروز داده، زادآوری کند و حق حیات داشته باشد و همه این موارد مستلزم این است که منابع اصلی حیات از جمله آب، طعمه کافی و امنیت را در اختیار داشته باشد. اگر این موارد را از حیات وحش بگیریم، زندگی آن با مخاطره روبه‌رو می‌شود.
وی ادامه داد: تخریب زیستگاه تنها مختص ایران نیست و حیات وحش در همه جای دنیا با این چالش روبه‌رو هستند. ما در کشور غنای تنوع زیستی بالایی داریم که این مورد نشان دهنده این است که ما زیستگاه‌های خوبی داریم. زیستگاه‌های ما در جنگل‌های زاگرس، جنگل‌های هیرکانی، مناطق کویری و در نواحی ساحلی انواع گونه‌های حیات وحش را در خود جای داده‌اند اما متأسفانه همه این زیستگاهها در خطر نابودی قرار گرفته‌اند.
سرپرست دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بخشی از این تخریب به واسطه انسان و بخشی نیز به شکل طبیعی ایجاد شده است. از جمله موارد مخرب انسانی می‌توان به شکار و صید بی‌رویه، توسعه صنعت و کشاورزی و انواع آلایندگی‌ها اشاره کرد. آلودگی آب به جمعیت آبزیان آسیب زده و آلایندگی در محیط‌های غیرآبی جنگل‌ها را خشک کرده است. طمع انسان‌ها باعث شده تا در زیر جنگل‌ها کشاورزی کنیم، بی‌رویه از چوب درختان استفاده کنیم و همه این‌ها دست به دست هم داده تا زیستگاهها برای حیات وحش غیرقابل سکونت شوند.
ابدالی افزود: تخریب زیستگاه باعث شده تا تعارض میان انسان و حیات وحش بیشتر شده و در نتیجه حیات وحش آسیب ببیند. به عنوان مثال ما کندوهای عسل را در زیستگاه خرس توسعه دادیم و زمانی که خرس از این کندوها تغذیه می‌کند، شاکی می‌شویم که چرا خرس به محصول ما آسیب زده است! برای جلوگیری از آسیب به کندوها تصمیم به حذف تهدید می‌گیریم و خرس را در خانه خودش از بین می‌بریم!
وی بیان کرد: متأسفانه باغات را به دل زیستگاه کشیدیم و آب چشمه‌ها را کور کرده و به باغات بردیم. کور شدن چشمه‌ها زیستگاه را از بین برده و حیات وحش را ناچار کرده که برای پیدا کردن آب به داخل باغ‌ها بیاید. ما کندوها را در محل مهاجرت “سبزه‌قبا” که زنبورخوار است می‌گذاریم و برای جلوگیری از آسیب به کندوها، یک کندو را مسموم می‌کنیم تا سبزه‌قبا از آن بخورد و به این روش صدها نفر از این گونه را از بین می‌بریم!
سرپرست دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت: با وجود تأکیدات بسیار، همچنان شاهدیم که برخلاف قوانین، مردم گله و دام خود را به مناطق حفاظت شده برده و برای محافظت از گله، پلنگ و گرگ را در زیستگاه خودشان می‌کشند.
وی با اشاره به تهدیدات طبیعی زیستگاهها گفت: دلایل طبیعی نیز نهایتاً به فعالیت‌های انسانی برمی‌گردد، ما با پدیده تغییر اقلیم و گرم شدن زمین رو به رو هستیم که این گرم شدن یک درجه‌ای زمین در قطب‌ها باعث می‌شود که یخ‌های قطبی آب شوند، آب سواحل بالا بیایید و سواحل را از بین ببرد. این گرم شدن نیز در نتیجه افزایش co2 و سایر گازهای گلخانه‌ای در جو زمین بوده که این مورد به دلیل فعالیت‌های انسانی است.
وی توضیح داد: ما در زمین کمبود آب نداریم و براساس چرخ آب اگر آب در منطقه‌ای کم شود در جایی دیگر به شکل سیل خود را نشان می‌دهد و در جایی دیگر خشکسالی را در پی دارد. همه این موارد ناشی از تغییر اقلیم هستند و از عواما اصلی تخریب زیستگاه محسوب می‌شوند.
سرپرست دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به نقش ریزگردها در نابودی زیستگاهها گفت: ما ۲۷۰ میلیون هکتار عرصه غبارخیز در اطراف کشور خود داریم که این گرد و غبار بر روی درختان نشسته و درخت را خشک می‌کند. درختان بلوط زاگرس کُرکی شکل است و به اندازه چند میلی‌متر بر روی آن‌ها خاک می‌نشیند، این خاک درختان را زرد و بی‌رمق کرده و توانایی فتوسنتز را از بین برده است.
همچنین گفت: حیات وحش در مواجه با خشکسالی و تغییر اقلیم ۲ کار انجام می‌دهد؛ نخستین واکنش حیات وحش، مهاجرت است که این مورد حیات وحش را آسیب‌پذیر می‌کند چرا که گونه به زیستگاه جدیدی رفته که خطرات آن را نمی‌داند، منابع آنجا را نمی‌شناسد و نتیجتاً در خطر می‌افتد. واکنش دیگر حیات وحش سازگار شدن با شرایط است که این سازگاری برای گونه‌ها بسیار سخت است و بسیاری از آن‌ها در این مسیر تلف می‌شوند.
وی تأکید کرد: ما به قدری محیط زیست را دوست داریم که حاضریم جان خود را برای حفظ آن بدهیم. سازمان حفاظت محیط زیست در این راه ۱۵۰ شهید و ۳۰۰ جانباز را تقدیم کرده است. عده‌ای از مردم از سر دلسوزی به ما خرده می‌گیرند و ما هم این خرده گرفتن و مطابله‌گری را قبول داریم و ارزش آن را می‌دانیم. زمانی که مردم جامعه‌ای به مطالبه‌گری در خصوص محیط زیست می‌رسند، یعنی این موضوع برای آن‌ها تبدیل به دغدغه شده و این موضوع باعث می‌شود تا شخصی که متولی حفاظت از محیط زیست است به چالش کشیده شود.
سرپرست دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: اعتقاد ما این است که محیط زیست را همه مردم باید حفظ کنند و به این موضوع در اصل ۵۰ قانون اساسی نیز اشاره شده و این اصل قانونی حفاظت از محیط زیست را متوجه همه مردم دانسته است. همه ما برای حفظ محیط زیست وظیفه داریم و فرقی نمی‌کند که در سازمان محیط زیست باشیم، در اداره آب و فاضلاب کار کنیم و یا در وزارت جهاد کشاورزی مسئولیت داشته باشیم.
همچنین با اشاره به چندوجهی بودن حفاظت از محیط زیست ادامه داد: کشاورزی که در جهت خاک شخم بزند و کودهای شیمیایی را به اندازه استفاده نکند، مخرب محیط زیست است همانطور که اگر شخصی در آب و فاضلاب برای استفاده از آب‌های خاکستری چاره‌اندیشی نکند مخرب محیط زیست محسوب می‌شود.
وی با اشاره به نقش رسانه‌ها در حفاظت از محیط زیست گفت: امروزه مهم‌ترین موضوع در حفاظت از محیط زیست بحث آموزش است و اشاعه فرهنگ محیط زیست باعث می‌شود که مردم به کمک ما بیایند که در این میان، نقش رسانه‌ها در آگاه سازی مردم بسیار مهم است؛ برای حفاظت از محیط زیست همه باید دست به دست هم بدهیم و در کنار مطالبه‌گری به دنبال کمک و ارائه راهکار نیز باشیم.
