هدف از انتخاب روز جهانی حیات وحش افزایش آگاهی عموم مردم در رابطه با حیات وحش است و لازم است اطلاعات مردم از تنوع زیستی و حیات وحشی به قدری افزایش پیدا کند که عموم مردم حفاظت از تنوع زیستی را یک وظیفه ملی بدانند. اگر نظم طبیعت و اکوسیستم از بین برود و گونههای حیات وحش دچار مشکل شود, این موضوع تأثیر مستقیمی بر زندگی انسانها دارد و کیفیت زندگی ما را کاهش میدهد.
حیات وحش کشور ما در سالهای اخیر حال و روز خوبی نداشته و تخریب گسترده زیستگاه، تصادفات جادهای، خشکسالی و تغییر اقلیم و…، اوضاع نامناسبی را برای گونههای مختلف جانوری و گیاهی در کشور ما رقم زدهاند. شرایط حاکم بر حیات وحش کشور، ملزم میکند که هرچه زودتر اقداماتی انجام شده تا شرایط زیستگاهها بهبود پیدا کرده و تهدیدات کمتر شود.
اگرچه که حفظ حیات وحش و محیط زیست به طور کلی یک وظیفه فرادستگاهی و مستلزم مشارکت همه ارگانها و حضور پررنگ مردم است اما در کشور ما این وظیفه بیشتر متوجه سازمان حفاظت محیط زیست و به ویژه دفتر مدیریت و حفاظت حیات وحش کشور است. به همین مناسب دفتر مدیریت حیات وحش فهرستی از اقدامات یک سال اخیر خود را به منظور بررسی و قضاوت این اقدامات توسط مردم و کارشناسان در اختیار تسنیم قرار داده است؛ در ادامه اهم این اقدامات تقدیم خوانندگان شده است:
۱٫ اقدامات شاخص درخصوص گونههای جانوری
. رهاسازی و معرفی به طبیعت ۴ گونه شاخص حیات وحش در ۱ سال اخیر؛ سازمان حفاظت محیط زیست در یک سال گذشته بیش از ۳۰ رأس آهو، حدود ۲۰ رأس جبیر، ۲۲ رأس گوزن زرد ایرانی و ۱۲ رأس گورخر ایرانی را با موفقیت در عرصههای طبیعی رهاسازی کرده است.
. انتقال یک قطعه درنای سیبری از بلژیک به ایران به منظور همراه شدن با امید و ترمیم کریدور پروازی ایران
. اجرای برنامههای حفاظتی و مدیریت مارهای زهرآگین کشور و توسعه زیرساختهای لازم در جهت تکثیر در اسارت مارهای زهرآگین با هدف کاهش برداشت از طبیعت
. تعریف برنامه عمل حفاظت از ۲۱ گونه در معرض انقراض و تدوین استراتژی حفاظت برای ۲۰ گونه دیگر که در دست تهیه است.
. تهیه گزارش ملی از سرشماری گونههای شاخص جانوری کشور
. اجرای برنامههای بومشناختی و جمعیت شناختی در حفاظت از پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان کشور
تیمار و درمان ۵۰۰ فرد از گونههای مهرهداران و رهاسازی در زیستگاههای طبیعی از مرکز پردیسان طی شش مرحله و بازپروری و رهاسازی بیش از ۶۰۰ فرد از گونههای حیات وحش در مراکز استانها در سال ۱۴۰۱
. بازسازی کلینیک حیات وحش پردیسان مطابق با استانداردهای جهانی با اعتباری بالغ بر ۹۰۰۰ میلیون ریال
. تأمین و تحویل تجهیزات بیهوشی و دارو برای ۲۰ استان کشور با هدف کنترل تعارضات حیات وحش
. حمایت از راهاندازی مرکز تکثیر و پرورش گونه تمساح پوزه کوتاه (گاندو) در استان سیستان و بلوچستان
. ارائه تمهیدات لازم جهت ایمنسازی جادهها برای عبور حیات وحش
. نظارت بر طرح احداث روگذر حیات وحش در منطقه حفاظت شده الموت قزوین
۲٫ اقدامات در بحث قانونگذاری و لوایح جدید
. تنظیم لایحه “حفاظت و بهرهبرداری پایدار از حیات وحش” با هدف پوشش خلاهای قانونی در حفاظت از حیات وحش
. تدوین پیشنویس شیوهنامه مشارکت در حفاظت و رونق کسب و کار محیط زیستی با هدف بهرهگیری از پتانسیل بخش خصوصی در حفاظت از زیستگاه گونهها
. تعیین ۳۸ حفاظتگاه اختصاصی با هدف توسعه مشارکت مردمی در حفاظت از زیستگاه حیات وحش
. بازنگری دستورالعمل نحوه واگذاری قرقهای اختصاصی
. ابلاغ دستورالعملهای شکار در حفاظتگاههای خصوصی
پیگیری حذف ماده ۵ آییننامه اجرای قانون شکار وصید
. پیگیری اجرای ماده ۹ قانون شکار و صید به منظور عودت ۷۰ درصد درآمد سازمان در بودجه به منظور پرداخت خسارت وارده از سوی حیات وحش به آسیبدیدگان
. رایزنی با صندوق ملی محیط زیست و صندوق بیمه محصولات کشاورزی برای پرداخت بیمه خسارات ناشی از حیات وحش
. بازنگری و ابلاغ دستورالعمل میرشکاری به منظور کنترل خسارات ناشی از گونههای آسیبرسان
۳٫ فرهنگسازی و دورههای آموزشی
. برگزاری دورههای آموزشی درخصوص حیات وحش برای کارشناسان
. برپایی دورههای آموزشی آشنایی با اخلاق و اصول شکار برای شکارچیان
. آموزش کارشناسان مراکز بهداشت و ادارات کل دامپزشکی استانها درخصوص نحوه پیشگیری از بیماری هاری در حیات وحش
۴٫ سرفصل نظارت بر باغ وحشها و مراکز تولید و تکثیر حیوانات
. تدوین شاخصهای ارزیابی و رتبهبندی باغ وحشهای کشور
. تنظیم شیوهنامه ارزیابی عملکرد باغ وحشها و درجهبندی باغهای وحش و پرندگان
. بررسی وضعیت ۳۲ مرکز تکثیر و پرورش جانوران زیر نظر سازمان
. نظارت بر عملکرد ۷۳ مرکز فعال نگهداری جانوران زیرنظر بخش خصوصی
نظارت بر عملکرد ۷۷ باغ وحش، باغ پرندگان و مراکز نگهداری و انتقال جانوران
۴٫ سرفصل مقابله و کنترل بیماریهای حیات وحش
. شناسایی ۴ کانون بیماریهای واگیردار حیات وحش در ۶ استان
. تشخیص و اقدامات پیشگیرانه درخصوص بیماری طاعون نشخوارکنندگان در ۳ استان البرز، مازندران و قزوین
. ابلاغ دستورالعمل مرتبط با پیشگیری و مهار بیماریهای واگیر دامی در حیات وحش
ابلاغ شیوهنامه ضدعفونی کردن آبشخورها و منابع آبی مشترک دام و حیات وحش
. جلوگیری از ورود گلههای دام فاقد پروانه چرا و غیرواکسینه به مناطق تحت حفاظت سازمان
. شرکت در جلسات ستاد ملی آنفولانزای فوق حاد پرندگان در سازمان دامپزشکی
۵٫ اقدامات مربوط به سامانه محیط زیست
. همکاری در طراحی، فرآیندسازی و ایجاد سامانه جامع محیط زیست
. اخذ مصوبه هیئت مقرراتزدایی جهت درج کسب و کارهای حوزه حیات وحش در سامانه کسب و کار
. پیگیری اصلاحات و تکمیل سامانه محیط زیست جهت فراهم شدن امکانات بهرهبرداری کلیه حوزهها
۶٫ اقدامات مربوط به “یوزپلنگ آسیایی”
. برنامهریزی و مطالعه درخصوص تکثیر یوز در اسارت
. تیمار و نگهداری از “پیروز” در پارک ملی پردیسان
. ایجاد ذخیرهگاه نیمه طبیعی یوزپلنگ در استان سمنان و توسعه و تجهیز مرکز تحقیقات بینالمللی تکثیر در اسارت یوزپلنگ در منطقه توران
. اقدام در جهات بهبود مدیریت و حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و زیستگاه آنها
تشویق حمایت و جلب کمکها و سرمایهگذاری ملی و بینالمللی برای حفاظت از یوز
. حفاظت کردن کریدوها و مناطق حساس در خارج از مناطق تحت مدیریت سازمان
. تدوین و اجرای برنامههای آگاهیسازی عمومی و آموزش ذینفعان
. راهبری کمیتههای برنامه حفاظتی یوزپلنگ( تکثیر در اسارت، جلب مشارکت مردمی، تقویت زیستگاه، ایمنسازی راهها، ساماندهی دام و حقوق عرفی و…)
. برگزاری کارگاه آموزشی درخصوص نگهداری و مدیریت گونه یوزپلنگ در اسارت توسط مدرس بینالمللی دکتر پیتر کالدول
۷٫ اقدامات مربوط به حفظ گونه ارزشمند “میش مرغ”
. خرید پهباد جهات بکارگیری در پایش وضعیت زیستگاه و گونه میش مرغ
. تعیین حدود و بنچ مارکگذاری اراضی خریداری شده در جهت حفاظت از زیستگاه میش مرغ
. پیش خرید محصولات کشاورزی به منظور جلوگیری بیشتر از تخریب لانهها و گر و میر احتمالی جوجههای میش مرغ.