تاریخ انتشار : یکشنبه ,۴ مهر , ۱۳۹۵۱- مقدمه : گازهای گلخانه ای و اثرات آن
می‌دانیم که کره زمین به طور طبیعی در اثر تابش خورشید گرم می‌شود، اما اینجا منظور ما از گرم شدن زمین، پدیده دیگری است.این پدیده نسبتا جدید عبارت است از تغییر دمای زمین در اثر فعالیتهای بشری که با تغییرات طبیعی آن فرق دارد. در طول ۱۰۰ سال گذشته، کره زمین به طور غیرطبیعی ۴/۰ درجه سانتیگراد گرمتر شده که این موضوع دانشمندان را نگران کرده‌است. آنها حدس می‌زنند فعالیتهای صنعتی در ایجاد این مشکل بسیار موثر است و به گرم شدن کره زمین کمک می‌کند. منظور از«گرم شدن زمین» افزایش میانگین دمای زمین است. «تغییر آب و هوا» در اثر این افزایش دما به وجود می‌آید. گرم شدن زمین موجب تغییر الگوی بارش، افزایش سطح آب دریاهای آزاد و کاهش سطح آب دریاچه‌ها و تاثیرات وسیع بر گیاهان، حیات وحش و انسانها می‌شود.
۲- اثر گلخانه ای چیست؟ گازهای گلخانه ای چه گازهایی هستند؟
به مجموعه‌ای از گازها که مقداری از انرژی خورشید را در جو زمین نگه می‌دارندو باعث گرم شدن جو می‌شوند، گازهای گلخانهای می‌گویند. بخار آب(H2O) دی اکسیدنیتروژن (NO2)، دی اکسیدکربن (CO2) و متان (CH4) گازهای گلخانهای اصلی هستند. اگر این گازها در جو نبودند، انرژی گرمایی خورشید مجددا به فضا بر می‌گشت و به این ترتیب هوای زمین ۳۳ درجه سانتیگراد سردتر از الان می‌شد. اثر گلخانهای به افزایش دمای کره زمین در اثر وجود گازهای گلخانهای در جو زمین گفته می‌شود. حال که در مورد گازهای گلخانه ای آشنایی مختصری پیدا کردیم بهتر است جهت آشنایی بیشتر مخاطبین نگاهی اجمالی به معاهدات بین المللی مربوط به این اثر نامطلوب بپردازیم
۳- کنوانسیون تغییر آب و هوا و اهداف آن
در سالهای دهه ۱۹۸۰، شواهد علمی نشان دادند که انتشار گازهای گلخانهای ناشی از فعالیتهای انسانی خطراتی برای آب و هوای جهان ایجاد می‌کند و به این ترتیب افکار عمومی لزوم ایجاد کنفرانسهای بین المللی دوره‌ای و تشکیل پیمان نامه‌ای برای حل این مسئله را احساس کرد. دولتهابرای انعکاس افکار عمومی یکسری کنفرانس بین المللی برگزارکردند و تنظیم قراردادی بین‌المللی را برای بررسی این مسئله خواستارشدند. در سال ۱۹۹۰ مجمع عمومی سازمان ملل متحد کمیته مذاکرات بین الدول (INC) را جهت تدوین کنوانسیون تغییر آب و هوا * (UNFCCC) تشکیل داد.
اهم اهداف کنوانسیون و فعالیتهای مرتبط با آن به قرار زیر است:
• تثبیت غلظت گازهای گلخانه ای در جو در سطحی که از اثرات خطرناک فعالیتهای بشر بر سیستم اقلیم جلوگیری نماید.
• ارائه گزارش دوره ای وضعیت ملی تغییر آب وهوا به کنوانسیون.
• تهیه میزان انتشار گازهای گلخانه ای و جذب توسط چاهکها درکشور بصورت دوره ای.
• تنظیم و اجرای برنامه های کاهش انتشار گازهای گلخانه ای.
• همکاری و توسعه روشهای انتقال تکنولوژی برای کاهش انتشار در بخشهای مختلف انرژی، حمل ونقل، صنعت، کشاورزی، جنگل و زایدات جامد و مایع.
• همکاری منطقه ای و بین المللی درتهیه روشهای تطبیق با پدیده تغییر آب وهوا.
• در نظر گرفتن موضوع تغییر آب وهوا در سیاستها و برنامه ریزیهای توسعه.
۴- پروتکل کیوتو در مورد کنوانسیون تغییرات آب و هوا
دولتها با پذیرش کنوانسیون تغییر آب و هوای سازمان ملل در سال ۱۹۹۲، این کنوانسیون را به عنوان سکوی پرتابی برای اقدامات اساسی تر در آینده مورد توجه قرار دادند. در پاسخ به تغییرات ناشی از شناخت علمی و خواست سیاسی، کنوانسیون امکان پذیرش تعهدات اضافی دیگری را از طریق بازنگری، بحث و تبادل نظر فراهم می‌سازد. اولین بازنگری در مورد کفایت تعهدات کشورهای توسعه یافته که در نخستین جلسه کنفرانس اعضاء یا متعاهدین ( COP1 ) بر ضرورت آن تاکید شده بود، در سال ۱۹۹۵ در برلین انجام شد. هیئتهای حاضر به این نتیجه رسیدند که تعهدات کشورهای توسعه‌یافته برای کاهش میزان انتشار گازهای گلخانهای آنها در سال ۲۰۰۰ به سطح موجود در سال ۱۹۹۰ با هدف درازمدت کنوانسیون برای جلوگیری از تداخل ضایعات خطرناک انسان ساز با سیستم آب و هوایی، تناسب ندارد.
وزراء و مقامات اجرائی همراه با پذیرش توافقنامه برلین و آغاز دور جدید مذاکرات برای تقویت تعهدات کشورهای توسعه‌یافته، تعهدات جدیدی را پذیرفتند. گروه ویژه اینکار که در توافقتنامه برلین برای تهیه پیش نویس پروتکل تشکیل شده بود، بعد از ۸ جلسه این پروتکل را به سومین جلسه اعضا یا متعاهدین ( COP3 )ارسال کرد. در کنفرانسی که به میزبانی کشور ژاپن در شهر کیوتو در دسامبر ۱۹۹۷ برگزار شد، حدود ۱۰ هزار نفر شرکت داشتند. یکی از نتایج مثبت این کنفرانس پذیرش پروتکل جدیدی بود که به موجب آن کشورهای صنعتی متعهد می‌شدند که میزان انتشار گازهای گلخانهای خود را تا سالهای ۲۰۱۲-۲۰۰۸ به میزان ۵% زیر میزان انتشار در سال ۱۹۹۰ کاهش دهند. با اطمینان می‌توان گفت که این تعهد اجباری و قانونی، منحنی بالارونده انتشار گازهای گلخانهای کشورهای صنعتی را که در ۱۵۰ سال گذشته روند صعودی داشته است، به تدریج معکوس خواهد کرد.
پروتکل کیوتو در ۱۶ مارس سال ۱۹۹۸ جهت امضاء اعضاء آماده شد. این پروتکل ۹۰ روز پس از تصویب حداقل ۵۵ هیئت عضو کنوانسیون، قابل اجراء‌می‌‌شد مشروط بر اینکه میزان انتشار گازهای گلخانهای این ۵۵ عضو از ۵۵% کل گازهای گلخانهای منتشر شده در سال ۱۹۹۰ توسط کشورهای صنعتی بیشتر باشد. همچنین اعضاء کنوانسیون تغییر آب و هوا به اجرای تعهدات خود در برابر کنوانسیون و آمادگی برای اجرای پروتکل در آینده، ادامه خواهند‌داد.
دفتر طرح ملی تغییر آب و هوا
طرح ملی تغییر آب و هوا در راستای تعهدات دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون تغییر آب و هوا پس از تصویب این کنوانسیون توسط مجلس شورای اسلامی در خردادماه ۱۳۷۶ از دیماه ۱۳۷۶ برابر با ژانویه ۱۹۹۸ در سازمان حفاظت محیط زیست آغاز بکار نمود..
۵- اجلاس دوربان افریقای جنوبی
اگر چه شرکت کنندگان در همایش جهانی بررسی آب و هوا در شهر دوربان در آفریقای جنوبی، به دلیل مخالفت برخی از کشور ها ( عمدتا چین و امریکا )به تعهد الزم آور جدیدی که مورد انتظار بود دست نیافتند لیکن بر سر تشدید کنترل انتشار گازهای گلخانه ای به توافق رسیدند. در این کنفرانس که نزدیک به دو هفته به طول انجامید هیئت هایی از ۱۹۴ کشور جهان شرکت کرده بودند. بنا بر گزارش ها، شرکت کنندگان در این کنفرانس ضمن تمدید پنج ساله پیمان کاهش انتشار گازهای گلخانه ای تا سال ۲۰۱۷، موسوم به پیمان کیوتو، موافقت کردند که گفت وگوها برای طرح پیمانی جدید را دنبال کنند. انچه از چکیده مباحث انجام شده دراین اجلاس برمیاید تلاش کشورهای توسعه یافته بر توسعه تعهدات الزام آور کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به سایر کشور ها و از جمله کشورهای در حال توسعه میباشد که انتظار میرود بعد از سال ۲۰۱۷ برای یک دوره زمانی سه ساله (تا سال ۲۰۲۰ ) در قالب تعهدات جدید تدوین و به تصویب برسد
http://www.msc.ir
